Παιδί
Δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα είναι συχνό πρόβλημα στον παιδιατρικό πληθυσμό. Το 25% των επισκέψεων στον παιδογαστρεντερολόγο αφορά προβλήματα αφόδευσης. Τα αίτια της δυσκοιλιότητας στο 90% των περιπτώσεων οφείλεται σε λειτουργικά αίτια. Τα οργανικά αίτια της δυσκοιλιότητας συνήθως γίνονται αντιληπτά τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού. Η κληρονομικότητα, η έλλειψη φυτικών ινών στην διατροφή και η μειωμένη σωματική κίνηση, αποτελούν σοβαρούς παράγοντες εμφάνισης της δυσκοιλιότητας.
Τα παιδιά με προβλήματα αφόδευσης, αποκτούν σταδιακά ψυχολογική πίεση και η χρόνια δυσκοιλιότητα οδηγεί σε κατακράτηση κοπράνων, διάταση του ορθού και μειωμένη αισθητικότητα και κινητικότητα του ορθού.
Ένα παιδί χαρακτηρίζεται δυσκοίλιο όταν έχει:
- Αραιές κενώσεις. Παιδιά από 3 ετών και πάνω πρέπει να επισκέπτονται την τουαλέτα για αφόδευση τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Λιγότερες από 3 φορές το παιδί παρουσιάζει διαταραχή στην ομαλή λειτουργία του εντέρου.
- Επεισόδια υπερχείλησης- εγκόπρισης. Τα παιδιά με δυσκοιλιότητα συνήθως εμφανίζουν τουλάχιστον 1 επεισόδιο υπερχείλησης την εβδομάδα. Συχνά οι γονείς βρίσκουν τα εσώρουχα των παιδιών τους λερωμένα, κυρίως μετά από κάποια δραστηριότητα
- Σκληρά κόπρανα. Τα κόπρανα είναι σκληρά, αφυδατωμένα και μεγάλα. Η πρόσληψη τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες και η κατανάλωση νερού, βοηθούν στον σχηματισμό των κοπράνων
- Κοιλιακό άλγος. Δεν είναι λίγα τα παιδιά που παραπονιούνται για έντονο πόνο στην κοιλιακή χώρα. Ο πόνος είναι μερικές φορές πολύ έντονος, που προκαλεί δυσφορία και άγχος στο παιδί και την οικογένεια
- Επώδυνη αφόδευση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών με δυσκοιλιότητα, έχουν επώδυνη εμπειρία, είτε λόγω ύπαρξης κάποιας ραγάδας, είτε λόγω έντονης δυσκολίας να αφοδεύσουν μεγάλα κόπρανα.
- Ιδιαίτερη συμπεριφορά την ώρα της αφόδευσης. Τα παιδιά που αποφεύγουν την αφόδευση, επιστρατεύουν διάφορες κινήσεις για να αναστείλουν την επιθυμία
Η δυσκοιλιότητα διακρίνεται σε λειτουργική και οργανική.
Η λειτουργική δυσκοιλιότητα δεν οφείλεται σε κάποια ανατομική, νευρολογική ή άλλη οργανική βλάβη. Η κύρια αιτία στα παιδιά των 3 ετών και πάνω είναι η οικοιθελής κατακράτηση κοπράνων. Η κατακράτηση συνήθως έχει έναυσμα μια επώδυνη αφόδευση ή ψυχολογική σύνδεση της αφόδεσης με μια τραυματική εμπειρία. Αποτέλεσμα της κατακράτησης είναι η αφυδάτωση των κοπράνων και η μείωση της περισταλτικότητας του εντέρου και τελικά την επώδυνη και δύσκολη αφόδευση, ενισχύοντας έτσι την επιθυμία για κατακράτηση κοπράνων. Είναι ένας φαύλος κύκλος, ο οποίος με την σωστή καθοδήγη του επαγγελματία υγείας, μπορεί να σπάσει.
Παράλληλα η απουσία νερού και φυτικών ινών στην διατροφή του παιδιού καθώς και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την φυσιολογική λειτουργία του εντέρου
Η οργανική δυσκοιλιότητα, σημαίνει ότι υπάρχει κάποια ανατομική, νευρολογική βλάβη ή άλλου είδους πάθηση που διαταράσσει την λειτουργία του εντέρου.
Οι κυριότερες παθήσεις και βλάβες που συναντάμε είναι:
- Ορθοπρωκτικές ανωμαλίες
- Στένωση πρωκτού
- Συγγενές Μεγάκολο (νόσος Hirschprung)
- Μηνιγγομυελοκήλη
- Τραυματισμός νωτιαίου μυελού
- Εγκεφαλική Παράλυση
- Παθήσεις του θυρεοειδή
- Σακχαρώδης Διαβήτης
- Αλλεργίες, όπως είναι η αλλεγία στο γάλα
- Κοιλιοκάκη
- Φάρμακα
Η έγκαιρη διάγνωση του είδους της δυσκοιλιότητας μπορεί να θέσει τους σωστούς θεραπευτικούς στόχους και να βελτίωσει την ποιότητα ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους
Το πλάνο της φυσικοθεραπείας αποσκοπεί στην βελτίωση του σφικτηριακού μηχανισμού, την ενίσχυση του μηχανισμού αφόδευσης και την βελτίωση της κινητικότητας του εντέρου.
Η φυσικοθερεπευτική παρέμβαση περιλαμβάνει:
- Αξιολόγηση του σφικτηριακού μηχανισμού
- Εκπαίδευση και ενδυνάμωση του σφικτηριακού μηχανισμού
- Αξιολόγηση του μηχανισμού αφόδευσης
- Εκπαίδευση και ενδυνάμωση του μηχανισμού αφόδευσης
- Ενίσχυση της κινητικότητας του εντέρου
- Συμβουλές τροποποίησης του τρόπου ζωής και διατροφής
- Greg Rubin, Anne Dale. Chronic constipation in children. BMJ VOLUME 333 18 NOVEMBER 2006
- Samuel Nurko MD, Lori A. Zimmerman MD Evaluation and Treatment ofConstipation in Children and Adolescents. Am Fam Physician. 2014;90(2):82-90